Deze vierde blog in de blogserie ‘Besmettingsbeperkend vastgoed’ is opgesteld door Mark van de Laak (Van de Laak bouwadvies, www.vdlaakbouwadvies.nl) en behandelt de bouwcontractuele aandachtspunten met betrekking tot Corona binnen een bouwproject.
Het Bestek en corona, een lastig onderwerp. Er zijn momenteel diverse bouwprojecten die als gevolg van de huidige coronacrisis (flinke) vertraging oplopen. Juristen buigen zich over de vraag of Corona als ‘overmacht’ kan worden beschouwd en of claims van aannemers op bouwtijdverlenging terecht zijn.
De UAV 2012, die in de meeste bouwcontracten van toepassing wordt verklaard, zijn niet toegespitst op gevolgen van epi-/pandemieën. Wel bevatten de UAV 2012 bepalingen waarin gerefereerd wordt aan overmacht, zoals paragraaf 8-5 (termijnverlenging t.g.v. overmacht) en paragraaf 42-3 (geen korting bij bouwtijdoverschrijding t.g.v. overmacht). Maar ook paragraaf 47 (kostenverhogende omstandigheden die de aannemer niet kunnen worden toegerekend), ooit in stelling gebracht bij discussies van jaren geleden over gestegen staalprijzen, heeft kenmerken van overmacht.
Bij bestekken die worden opgesteld in opdracht van de opdrachtgever (de partij die het ‘werk’ opdraagt en betaald), wil je de risico’s voor die opdrachtgever zoveel mogelijk beperken. Interessant is dan de vraag of de huidige corona-omstandigheden aanvullende contractuele bepalingen behoeven?
Navraag bij een aantal BNB-leden (Beroepsvereniging Nederlandse Bouwspecificatiedeskundigen) en collega bestekschrijvers leverde weinig nieuwe inzichten op. De meesten nemen een aanvullende besteksbepaling op omtrent het opvolgen van het door de rijksoverheid gepubliceerde protocol ‘Samen veilig doorwerken’ en de geldende RIVM/RFC richtlijnen.
De werkgroep ‘besmettingsbeperkend vastgoed’ adviseert om in nieuwe bestekken en contracten toch een aantal extra aanvullende bepalingen op te nemen. Onder andere dat er door een deskundige wordt toegezien op corona-veilig werken. Er kan ook worden voorgeschreven dat het live-vergaderen moet worden beperkt.
Mede door het vrijwel ontbreken van jurisprudentie, lijkt het onverstandig, zo niet juridisch onhaalbaar, het risico voor kostenverhoging c.q. bouwtijdverlenging ten gevolge van corona-omstandigheden geheel bij de uitvoerende partij te leggen. Mogelijk gevolg zou een forse verhoging van het percentage ‘(winst en) risico’ kunnen zijn. Opdrachtgevers moeten zich realiseren, en adviseurs moeten hun daarop wijzen, dat er extra risico’s zijn in de huidige coronatijd.
Om als opdrachtgever de kans op kostenverhoging c.q. bouwtijdverlenging ten gevolge van corona-omstandigheden te verkleinen is het belangrijk om met partijen samen te werken die de coronaproblematiek serieus nemen middels een goed intern beleid en toezicht daarop. Bij het selecteren van partijen kan naast prijs, bouwtijd en dergelijke ‘coronabeleid’ als extra selectiecriterium toegevoegd worden.
Ook is het zinvol om vooraf te weten hoe ‘corona-flexibel’ de uitvoerende partij is, zoals:
- bevat het personeelsbestand werknemers uit verschillende regio’s zodat nieuwe uitbraken of aangewezen quarantainegebieden niet het gehele bedrijf plat leggen;
- welke alternatieven zijn er als vaste onderaannemers en leveranciers bij nieuwe uitbraken of aangewezen quarantainegebieden niet of beperkt kunnen leveren?
Samenvattend, om schade vanwege corona-omstandigheden te beperken, denken we
dat in het prijs- en contractvormingstraject het volgende zinvol is:
1. Aanvullende contract- of bestekbepalingen opnemen met betrekking tot het:
- opvolgen van het Protocol ‘Samen veilig doorwerken’ en de RIVM/RFC richtlijnen;
- aanstellen van de in het Protocol ‘Samen veilig doorwerken’ beschreven ‘corona verantwoordelijke’ die toeziet op naleving van de regels uit het protocol;
- beperken van live-communicatie tussen partijen en vervangen door schriftelijke communicatie en/of video-vergaderen.
2. Selecteren van partijen met een laag ‘corona-risicoprofiel’. Dat risicoprofiel kan worden ‘gedestilleerd’ uit een bij de inschrijving te verstrekken Plan van Aanpak aangaande corona waarin items zijn opgenomen zoals:
- omgang coronaregels op de bouwplaats, kantoor en tijdens reizen (door personeel naar de bouwplaats);
- werkwijze, samenstelling teams;
- toezicht op het naleven van de coronaregels;
- welke preventieve coronamaatregelen er worden getroffen, waaronder ook om niet ter beschikkingstellen van persoonlijke beschermingsmaatregelen;
- gescheiden schaft- en toilet gelegenheden waarbij de 1.5 m1 maatregel te handhaven is;
- reinigingsbeleid van keten, sanitaire voorzieningen, materieel, PBM’s;
- instructie coronamaatregelen op de bouwplaats;
- aanstelling, taakomschrijving en bevoegdheden ‘Corona verantwoordelijke’;
- wijze van communiceren: live/online/schriftelijk;
- selectie coronaveilige onderaannemers;
- flexibiliteit m.b.t. het overschakelen naar alternatieve onderaannemers/leveranciers.
Om dit verder te concretiseren en specifiek te maken voor uw situatie kunnen wij u graag van dienst zijn!
